Bij Sharing Stories delen deelnemers met eenzaamheidsgevoelens korte positieve verhalen uit hun leven om hun zelfbeeld te versterken. Sharing Stories heeft hiervoor een unieke vertelmethode met een spelbord ontwikkeld, dat eenvoudig onder begeleiding van een vrijwilliger uit te voeren is. In deze blog delen we vijf essentiële punten die dit mogelijk maken. Je zou kunnen zeggen dat niet één punt voor de verandering in de eenzaamheidsgevoelens zorgt, maar alle punten tezamen hieraan een bijdrage leveren.
In deze blog focussen we op:
- je goede kanten tevoorschijn halen;
- alle levensfasen in beeld brengen;
- de ander echt zien;
- de aantrekkelijke vormgeving van het spel;
- deelnemers en de spelleider (getrainde vrijwilliger zijn gelijkwaardig.
Je goede kanten tevoorschijn halen
Ouderen die zich eenzaam voelen, hebben vaak geen oog meer voor hun positieve belevenissen en hun succeservaringen. Het glas is voor hen vaak half leeg en aan elke mogelijkheid kleven vele nadelen. Om contact met anderen aan te gaan, is het van belang om een positief beeld van jezelf te hebben. Dit begint met herinneringen aan positieve belevenissen van jezelf in het vizier krijgen. Bij Sharing Stories nodigt een draaischijf je uit om vertellen over plezier, succes, durf en liefde in je leven. Behalve dat het woorden zijn die je uitnodigen om iets positiefs te vertellen, nodigen deze ook uit om te vertellen hoe je die herinnering beleeft hebt. Dat brengt de deelnemers in een positieve stemming. Dit komt ook doordat deelnemers uitgenodigd worden om levendig over een concrete situatie te vertellen. De details van het verhaal en de positieve beleving zorgen ervoor dat ‘je goede kant’ als vanzelf zichtbaar wordt.
Alle levensfasen
Volgens prof. Douwe Draaisma, gespecialiseerd in het menselijk geheugen, herinneren ouderen na hun 65ste levensjaar zich vooral de laatste vijf jaren en de eerste twintig jaren van hun leven. Dit laatste komt omdat we de eerste jaren van ons leven telkens eerste keer ervaringen hebben, zoals de eerste keer logeren, de eerste keer dat je op vakantie ging, je eerste eigen woning. Daarna komen er vooral herhalingen en heb je minder scherp voor ogen wat de derde of de zevende keer gebeurde. Bij Sharing Stories wordt gewerkt met zes levensfasen, waardoor dus alle levensfasen voorbijkomen. Deelnemers herinneren zich dus weer diep weggezakte positieve gebeurtenissen en stretchen zo als het ware hun brein met herinneringen die een zekere glans dragen en zorgen voor een positiever zelfbeeld.
De ander echt zien
Mensen die je niet kent, benader je ongemerkt met een vooroordeel. Zonder dat je het in de gaten hebt, plaats je iemand in een hokje zoals: wel erg oud, zuinig, rijkeluis, christelijk ….. En dat niet alleen, dit (voor)oordeel kan contact behoorlijk in de weg zitten. Deelnemers die we interviewden voor het erkenningstraject benoemden dat ook zelf.
‘Door de verhalen veranderen je ideeën over mensen wel.’ Andere deelnemer: ‘Tuurlijk, want als je elkaar niet kent, dan neem je maar dingen aan. Maar als je nu iemand hoort van hoe iemand is, dan is dat leuk om mee te praten.’
Voor alle deelnemers is het een positieve verrassing om van andere deelnemers verhalen te horen die ze niet verwacht hadden. In sommige verhalen kunnen ze zich herkennen en door andere krijgen ze een andere kijk op hun medespelers; vooroordelen verdwijnen en zij ontwikkelen respect voor wat een ander heeft meegemaakt (zie voor meer info de blog over luisteren). Kenmerkend voor Sharing Stories is dat alle deelnemers altijd met volle aandacht luisteren. De verteller wordt dus echt gezien en gehoord. Bovendien ontvangt deze nog een verdiepende vraag, die de positieve krachtige kant van hem of haar benadrukt. Dit leidt er vaak toe dat het eigen verhaal een beetje in beweging komt en een nog positievere uitstraling krijgt.
Aantrekkelijke vormgeving van het spel
Sharing Stories heeft een speelbord met een levenslandkaart waarvan we telkens horen dat deze er erg aantrekkelijk uitziet. Op de levenslandkaart met de verschillende levensfasen staan tal van prikkelende woorden om het geheugen te activeren. De kleurstelling is uitnodigend en het grote land met de eilanden maakt nieuwsgierig.
Het samen erom heen zitten, zorgt voor intimiteit; als deelnemer ben je ergens onderdeel van en dit maakt het vertellen van je verhalen aan anderen gemakkelijker. En dat geldt ook voor het luisteren naar de verhalen van anderen.
Deelnemers en spelleider zijn gelijkwaardig
Het spel wordt gespeeld in groepjes van drie tot zes personen onder begeleiding van een spelleider, die gelijkwaardig is aan de deelnemers. Spelleiders zijn sociale professionals of vrijwilligers die getraind zijn in het begeleiden van Sharing Stories. Spelleiders spelen gewoon mee en geven het goede voorbeeld bij de vertelrondes. De stijl van begeleiden zou je uitnodigend kunnen noemen. De spelleider heet de deelnemers warm welkom en moedigt hen om te vertellen. En tegelijkertijd is een spelleider alert op mogelijke storingen in de groep die het vertellen in de weg staan; deze worden op milde wijze omgebogen. De spelleider heeft dus geen overheersende rol. De aandacht voor de verteller komt vooral van de medespelers die dankzij de spelregels van Sharing Stories actief luisteren en belangstelling tonen.
De hierboven genoemde vijf punten zijn ieder voor zich belangrijk maar tezamen zorgen zij ervoor dat het zelfbeeld van deelnemers positiever wordt en dat het beeld van anderen realistischer is. En dit geeft vertrouwen om weer contact te willen aangaan; de basis om uit de eenzaamheid te komen.